BNB

In 2021 bestond de BNB 20 jaar. Bij de oprichting stond de afkorting BNB voor ‘Bond van Nederlandse Bestekdeskundigen’. In 2019 is de naam gewijzigd in ‘Beroepsvereniging van Nederlandse Bouwspecificatiedeskundigen’. Dat is een hele bewuste keuze geweest.

In de UAV 2012 is ‘het bestek’ als volgt gedefinieerd: “de beschrijving van het werk, de daarbij behorende tekeningen, de voor het werk geldende voorwaarden, de nota van inlichtingen en het proces-verbaal van aanwijzing,”. De stichting Stabu ontwikkelde de Stabu2 werksoort systematiek en de content hiervoor. De UAV was in de systematiek verweven. Het bestek is als taak in de Standaard Taakbeschrijving die bij de DNR 2011 hoort, onderdeel van de fase Technisch Ontwerp. Dit is tot op de dag van vandaag in onze sector het algemene beeld bij ‘een bestek’. Eén van de redenen waarom BNB-ers vaak spreken van ‘bestekboek’.

In de praktijk worden er ook technische omschrijvingen geschreven in de VO en DO fase, en worden deze ook gebruikt binnen andere contractvormen (bijv. bouwteamovereenkomsten, UAV-GC, DBFMO, en hybride contracten). Een technische omschrijving kun je definiëren als het specificeren van bouwfysische en kwaliteitseisen, materialen, afwerkingen, eventueel producten, detaillering en dergelijke. Met het opstellen van een Programma van Eisen doe je eigenlijk hetzelfde. Waar het bestek een herkenbare systemische vorm heeft en er gebruik gemaakt kan worden van contentdatabases (zoals van Ketenstandaard of NBS), is dat bij technische omschrijvingen en PvE’s veel diverser en niet bouwbreed gestandaardiseerd. Iedereen vindt zijn eigen wiel uit en leent eventueel van anderen.

Naast deze praktijk neemt door de toenemende rol en status van gebouwmodellen (BIM) de vraag naar bestekken die in plaats van werksoort-gesorteerd aansluiten op de NL/SfB, toe. Met de ILS-en zijn er nu breed gedragen afspraken over waar en in welke vorm informatie in het model staat. Een volgende stap is afspraken maken over de vorm en koppeling van niet-geometrische data die niet in het model zelf zitten, maar die wel noodzakelijk onderdeel zijn van het proces en antwoorden zijn op de uitvraag. Daaruit komt ook de vraag naar voren wie de juiste kennis heeft om bepaalde informatie toe te voegen en/of te koppelen.

De groeiende behoefte van opdrachtgevers en oprachtnemers aan expliciete procesbeheersing, de verschuivende aansprakelijkheid met de koomst van de WKB en de eigenlijk niet langer meer te negeren informatiebehoefte die ontstaat vanuit de duurzaamheidseisen en de circulaire bouweconomie, maken het vastleggen van informatie, het proces van valideren en verifiëren en het werken van grof naar fijn steeds noodzakelijker.

Dit alles is lastig te vangen onder het begrip ‘bestek’ zoals we dat kennen. Door niet de vorm (‘het bestekboek’) maar de activiteit (het specificeren) als uitgangspunt neemt, zie je dat dat wel de hele scope kan vangen. De vorm is veel diverser, terwijl de kern van wat je doet hetzelfde blijft. Die kern is en blijft het eenduidig specificeren van het resultaat, het proces, waarvan het contract een onderdeel is, en de kaders waarbinnen dat zich afspeelt. De klassieke Stabu2 bestekken zijn vanuit de ontwerpverantwoordelijkheid van de opdrachtgever voorschrijvend van aard en gekoppeld aan een specifiek moment in het proces. Door het specificeren actief onderdeel te laten zijn van het proces van PvE naar gebruiksfase en verder, kan het het veranderende proces en de informatiebehoefte ondersteunen.

Specificeren is te karakteriseren als vastleggend van aard. Het faciliteert het keuzeproces en de herleidbaarheid ervan. Dat kan betekenen dat het ene onderdeel al met fabrikant- en productnaam wordt vastgelegd omdat die keuze al gemaakt is, en voor een ander deel de kwaliteitskaders oplossingsvrij worden gespecificeerd. Daarbinnen kan later in het proces een materiaal en product gekozen worden. Dit alles afhankelijk van het doel van de specificatie, moment in het proces en de beschikbare informatie.

Met de naamswijziging van de BNB naar Beroepsvereniging van Nederlandse Bouwspecificatiedeskundigen wordt er nu vol ingezet op onderlinge kennisdeling, de ontwikkeling van het vak specificeren, het voor het voetlicht brengen ervan en het nadenken over de tools die we nodig hebben. We brengen graag onze expertise in ontwikkelingen in de sector, bijvoorbeeld de ontwikkeling van een materialenpaspoort, het specificeren van circulaire eisen aan proces en materiaal, de herziening van de UAV, onze rol in het proces n.a.v. de invoering van de WKB.

Met het verleggen van de focus van (voorschrijvend) product naar activiteit, wordt de scheidslijn tussen B&U en civiel ook diffuser. We kunnen elkaar vinden in de kern van wat we doen. Want die is in de basis gelijk en zo kunnen we leren van elkaars expertise.

De aansluiting met de digitale wereld van BIM en (gekoppelde) informatie, geeft het vak specificeren een nieuw toekomstperspectief, waardoor het ook nieuwe (jonge) vakgenoten zal aantrekken. De BNB zal vol inzetten op die toekomst.